Ӗнер, ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артистне Леонид Семенова аса илнӗ. Вӑл ҫуралнӑранпа кӑҫал 115 ҫул ҫитнӗ.
Леонид Федорович 1910 ҫулхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чикме уесӗнчи (халӗ – Шупашкар районӗ) Ҫӗньял ялӗнче ҫуралнӑ.
1934 ҫулта Чӑваш патшалӑх музыкӑпа театр техникумӗн театр уйрӑмне пӗтернӗ хыҫҫӑн Чӑваш театрӗнче вӑй хунӑ.
Театрта пӗлтернӗ тӑрӑх, 36 ҫул хушшинче 200 ытла роль калӑпланӑ: «Хӗн-хур айӗнче» спектакльте Чакка тата Пахомка, «Тутимӗрте» Тутимӗр, «Тӗпӗнче» драмӑра Васька Пепел, «Аслатире» Тихон, «Ялта» спектакльте Ванюк тата нумай-нумай сӑнар.
Театра Леонид Семеновӑн тӑванӗсем те ҫитрӗҫ, ӑна ӑшӑ сӑмахсемпе саламларӗҫ.
Шупашкар районӗнчи Ишекре пурӑнакан Марина Ефимова «Агростартап» грант пулӑшнипе теплицӑра ӑнӑҫлӑ ӗҫлет.
Пахча-ҫимӗҫ туса илес ӗмӗтпе ҫунатланнӑ хӗрарӑм 2023 ҫулта 3 млн тенкӗ грант илнӗ. Ҫав укҫапа Маринӑпа унӑн упӑшки Леонтий ҫӗр ҫинче ӗҫлеме кирлӗ техникӑна туяннӑ: прицеппа трактор, погрузчик, плуг, диск машини..
Ӗҫе механизацилесен ӗҫ те ҫӑмӑлланнӑ, тухӑҫ та ӳснӗ.
«Пӗрремӗш ҫулхине эпир 68 тонна пахча-ҫимӗҫ туса илтӗмӗр,
пӗлтӗр – 84 тонна. Кӑҫал тата ытларах пуласса шанатпӑр», – каласа кӑтартнӑ хастар хӗрарӑм.
Ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, чӑваш поэчӗ Валентин Урташ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ кун, чӑваш писателӗсем, поэчӗсем, журналисчӗсем унӑн вил тӑприйӗ ҫине ҫитсе ӑна асӑннӑ. Калем ӑстисемпе пӗрле Анатолий Князев та пулнӑ. Анатолий Пантелеймонович – Елчӗк чӑвашӗ, вӑл Шупашкар районӗнчи Апашра пурӑнать.
Анатолий Князев поэтпа хурӑнташлӑ иккен. Кун пирки Лидия Филиппова журналист халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Кӑҫалхи пӗрремӗш кварталта пирӗн республикӑра 958 мӑшӑр ҫемье ҫавӑрнӑ. Ку цифра пӗлтӗрхи ҫав тапхӑртинчен 12,7 процент нумайрах. Ун чухнехи виҫӗ уйӑхра 850 мӑшӑр пӗрлешнӗ.
Кӑҫалхи пӗрремӗш кварталта Шупашкарти загсра 264 мӑшӑр ҫырӑннӑ, Ҫӗнӗ Шупашкарта — 118, хулари Калинин тата Ленин районӗсенче — 95 тата 92. Шупашкар тӑрӑхӗнче 46 мӑшӑр ҫемьеленнӗ, Ҫӗрпӳ районӗнче — 26, Патӑрьел районӗнче — 21, Муркаш районӗнче — 20.
Мӑшӑрсенчен ытларахӑшӗ ҫемье ҫавӑрма заявленине патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталӗ урлӑ панӑ.
Шупашкар районӗнче патшалӑхӑн ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑх инспекторӗнче ӗҫленӗ икӗ ҫынна суд тунӑ. Вӗсене ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑшӑн тата сӗтев илнӗшӗн явап тыттарнӑ.
2024 ҫулхи ҫулла ҫав этемсенчен пӗри 20 тата 40 пин сӗтев илсе инкек пулман ҫӗртех инкек пулнӑҫи туса хутсем шӑрҫаланӑ. Ҫав ӗҫе хӑйӗн ӗҫтешне те явӑҫтарнӑ. Суя документсемпе усӑ курса машина хуҫисем 1 миллиона яхӑн тенкӗ страховка укҫи илнӗ.
Айӑпла инспекторсенчен пӗрне халӗ 1 ҫуллӑха, теприне 3 ҫул та 6 уйӑхлӑха тӗрмене хупса хумасӑр айӑплама йышӑннӑ. 150 пин тенкӗ штраф хурса панӑ.
Паян, пуш уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Георгий Орлов чӑваш писателӗ поэчӗ, куҫаруҫи ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ. Вӑл Шупашкар районӗнчи Толиккасси ялӗнче ҫуралнӑ. 2007 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 19-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Хӑйӗн нумай сӑввипе поэмине вӑл фронтри пурнӑҫа халалланӑ. Тӑван тӑрӑхри ҫу ҫанталӑк пирки сахал мар сонет, калав тата повесть ҫырнӑ. Вӑл Р. Бернс, С. Есенин, М. Танк, С. Щипачев тата ыттисен ӗҫӗсене чӑвашла куҫарнӑ.
Георгий Орловӑн кӗнекисен шутӗнче: «Вутри юрату», «Кӑрлач-раштав», «Кил ҫути», «Манӑн юрату», «Тривим йысна калавӗсем», «Ҫуралнӑ кил», «Ирхи йӗрсем», «Вуттӑвӑллӑ ҫулсем», «Вутри юрату».
Георгий Орлов пирки тӗплӗнрех РУВИКИ-н чӑваш уйрӑменче вуласа пӗлме пулать.
Республикӑра кашни ҫулах «Ҫулталӑкри воспитателе» суйлаҫҫӗ. Шупашкарти 200-мӗш ача пахчинче вӗсем хӑйсен ӑсталӑхне кӑтартнӑ. Тепӗр кунхине конкурс 7-мӗш ача пахчинче пулнӑ.
Жюри вӗсен профессионал пахалӑхне кӑна мар, аудитори умӗнче тухса калаҫма пӗлнине те хакланӑ. 22 воспитательтен чи лайӑххисене суйлама ансат пулман.
Пилӗк лауреата палӑртнӑ. Вӗсем – Ҫӗнӗ Шупашкарти Наталия Андреева, Канаш округӗнчи Марина Васильева, Шупашкар округӗнчи Мария Емельянова, Шупашкарти Дарья Жигарь, Ҫӗрпӳ округӗнчи Зинаида Павлова.
Чӑваш Республикинчи Следстви управленийӗ Шупашкар муниципаллӑ округӗнче пӗр арҫын пусма ҫинчен аннӑ май 1,8 метр ҫӳллӗшӗнчен персе анса аманнӑ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ку ӗҫе Раҫҫей Федерацийӗн Пуҫиле Кодексӗн 143 статьян 1-мӗш пайне тӗпе хурса пуҫарнӑ.
Пӑтӑрмах Шупашкар районӗнчи Курак Чурачӑк ялӗнче пулса иртнӗ. Ун чухне «Чурачикски» акционерлӑ обществӑра электрик сӗт ферми ҫурчӗ ҫинче резервлӑ кабель йӗркеленӗ пулнӑ. Пусма ҫинчен аннӑ чухне унӑн ури шуса кайнӑ та вӑл 1,8 метртан хытӑ ҫӗр ҫине персе аннӑ, шӑмми-шаккине хуҫса пӗтернӗ.
Следстви органӗсен шухӑшӗпе ку тӗлӗшпе предприятире хӑрушсӑрлӑх техникишӗн яваплӑ ҫынсем айӑплӑ, вӗсем арҫынна ӗҫе пурнӑҫлама тивӗҫлӗ условисем туса паман: ҫӳллӗшре ӗҫленӗ май страхлакан система пулман, арҫын усӑ курнӑ пусмана хытарман пулнӑ. Ҫакӑ пӗтӗмпех арҫын йывӑр суранланни патне илсе ҫитернӗ.
Хальхи вӑхӑтра следстви ӗҫӗсем йӗркелеҫҫӗ, суд экспертизисене ирттереҫҫӗ, свидетельсенчен ыйтса пӗлеҫҫӗ.
Кӑҫал Шупашкар округӗнчи Ҫатракасси ялӗнче ҫӗнӗ фельдшерпа акушер пункчӗ уҫӑлмалла. Ӑна «Вӑрӑм та хастар пурнӑҫ» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн хута ярӗҫ.
ФАП тума 30 миллион ытла тенкӗ уйӑрнӑ. Хальхи вӑхӑтра аукцион иртет. Унта ҫӗнтернӗ подрядчикӑн ФАПа кӑҫал юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗччен туса пӗтермелле. Ҫавӑн пекех унӑн инженери тытӑмне хута ямалла, ҫывӑхри территорие хӑтлӑлатмалла.
Пуш уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкар тӑрӑхӗнчи Апашри халӑх театрӗ Чӑрӑшкассинче спектакль кӑтартнӑ.
Унта коллектив В. Михайлов ҫырнӑ «Пусӑ умӗнче» ташӑллӑ-юрӑллӑ кайнӑ.
Куракансем ялти артистсене ырӑ- кӑмӑлпа йышӑнса пысӑк хак панӑ.
Халӑх театрӗ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «сцена ҫинчи артиссем те ӑшӑллӑха туйса пӗтӗм чун- хавалӗпе вылянӑ.
Спектакль вӗҫленсен куракан халӑх ура ҫине тӑрса тӑвӑллӑн алӑ ҫупса ушкӑна ырлӑх-сывлӑх сунса ҫӗнӗ ҫитӗнӳсем тума суннӑ».
+16.3 °C